Wydawnictwo SYGMA, Wrocław 2003 ISBN 83-917763-0-1 - Poradnik - zamówienia publiczne - strona nr 10
Oferta wariantowa i równoważna
Jeżeli cena nie jest jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty, to zamawiający może dopuścić możliwość złożenia oferty odmiennej (oferta wariantowa) od określonego sposobu wykonania zamówienia (art. 17a ust. 1).
Należy w tym przypadku określić w ogłoszeniu o postępowaniu oraz odpowiednio w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub zaproszeniu do składania ofert minimalne warunki, jakim muszą odpowiadać warianty oraz sposób ich przedstawienia (art. 17a ust. 2).
Oferta wariantowa - inny sposób wykonania - zdefiniowana za pomocą warunków eksploatacyjnych - walorów użytkowych. Dla tego przypadku oferent odpowiada za projekt, przyjęte rozwiązania konstrukcje, zastosowane technologie, przyjęte rozwiązania techniczne i organizacyjne, a w końcowym efekcie osiągnięcie żądanych parametrów eksploatacyjnych.
Jeżeli jednak ze względów technologicznych, ekonomicznych lub organizacyjnych zachodzi konieczność zachowania norm, parametrów lub standardów, jakimi charakteryzują się posiadane przez zamawiającego maszyny lub urządzenia, a zamawiający dopuszcza składanie ofert równoważnych, to nie jest utrudnieniem uczciwej konkurencji określenie przedmiotu zamówienia przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia (art. 17 ust. 3 pkt 1).
Oferta równoważna - zdefiniowana za pomocą warunków projektowo - technologicznych lub za pomocą wskazania standardu. Zamawiający odpowiada za projekt i związane z jego realizacją błędy lub braki.
Pozorna zgoda na składanie ofert równoważnych poprzez określenie przedmiotu zamówienia cechami, które nie mają charakteru obiektywnego, a są opisem konkretnych rozwiązań technicznych, narusza art. 16 w związku z art. 17 i może być przyczyną skutecznych protestów.
Sygn. akt: UZP/ZO/0 - 166/02. Wyrok Zespołu Arbitrów z dnia 7 marca 2002 r.
[...] Zespół Arbitrów ustalił: Zamawiający określił przedmiot zamówienia w SIWZ poprzez odesłanie do załącznika, który stanowił projekt techniczny.
Ponieważ oferenci zarzucili Zamawiającemu, że określił przedmiot zamówienia niezgodnie z postanowieniami art. 17 ustawy o zamówieniach publicznych, Zamawiający zajął stanowisko wyrażone w kolejnych pismach (z 6.02 i 15.02.2002 r.), w których dopuścił składanie ofert równoważnych. Jednocześnie w piśmie z 6.02.2002 r. postawił warunek, że zastosowane urządzenia powinny charakteryzować się parametrami wymienionymi w zał. nr 1 do tego pisma. Załącznik nr 1 (w aktach sprawy) zawiera opis urządzeń, np. kotłów, palników, elementów sterowania, poprzez podanie ich cech takich, jak waga, objętość - palniki mają być trójstopniowe, a kotły trójciągowe. Odwołujący się określił te wymagania jako skopiowane z powszechnie dostępnego katalogu firmy (...).
Jednocześnie podniósł, popierając to załączonymi do akt sprawy opiniami biegłych, że większość wymienionych cech nie ma charakteru parametrów, a jedynie opisuje konkretne rozwiązania techniczne. Zespół Arbitrów zważył: Z art. 17 ustawy o zamówieniach publicznych wynika jednoznacznie obowiązek Zamawiającego do określania przedmiotu zamówienia na podstawie obiektywnych cech technicznych i jakościowych.
Odstępstwa od tej zasady art. 17 ust. 3 ustawy uzależnia od dopuszczenia ofert równoważnych.
W ocenie Zespołu Arbitrów, Zamawiający jedynie dla pozoru zgodził się na składanie ofert równoważnych. W ust. 1 pkt 4 pisma z 6.02.2002 r. Zamawiający zastrzega, że urządzenia powinny charakteryzować się parametrami wymienionymi w zał. nr 1.
Jednak cechy, które podaje wskazany załącznik, nie mają charakteru parametrów technicznych, tylko są opisem konkretnych rozwiązań technicznych, takich jak trójciągowość kotłów lub trójstopniowość palników. Suma powołanych cech wiedzie nieuchronnie do wyeliminowania dostawców innych, niż ten, którego katalog ewidentnie skopiowano.
Na tej podstawie Zespół Arbitrów stwierdził naruszenie przez Zamawiającego art. 16 w związku z art. 17 ustawy o zamówieniach publicznych. Naruszenie to polega na tym, że nie zachowano zasady równego traktowania stron i uczciwej konkurencji, określając przedmiot zamówienia cechami, które nie mają charakteru obiektywnego, a ponieważ Zamawiający nie wskazał żadnych okoliczności usprawiedliwiających takie odstępstwo, orzeczono jak w sentencji. [...].